AR چیست و چه تاریخچهای دارد؟
در دنیای تکنولوژی زیاد از VR و AR حرف میزنند. شما هم حتما شنیدهاید AR چیست و کمی درموردش میدانید. اگر میخواهید بیشتر بدانید AR چیست و چطور به جایگاه امروزش رسیده، همراه ما بمانید.
پیش از این برایتان از VR یا واقعیت مجازی تعریف کردهایم و از تفاوت آن با واقعیت افزوده (Augmented Reality) یا AR گفتهایم. در این نوشته از «پیشگامان لوتوس» میخواهیم ببینیم ماجرای واقعیت افزوده چیست، تاریخچهی آن چگونه شکل گرفته و در گذر زمان چطور جای خودش را در دنیای تکنولوژی باز کرده.
واقعیت افزوده دنیای مجازی را در محیط زندگی واقعی نشان میدهد. اگر اهل استفاده از فیلترهای اینستاگرام یا اسنپ چت هم نباشید، حتما عکسهای دیگران را با گوش خرگوش و سبیل گربه دیدهاید! AR تکههای گرافیکی، تصویری یا صوتی از دنیای دیجیتال را وارد اتاق ما میکند. اما این فناوری راه درازی را آمده تا سر از اینستاگرام ما درآورد.
تکنولوژی AR از چه سالی شکل گرفت؟
نخستین باری که حرفی از تکنولوژی واقعیت افزوده به میان آمد، سال ۱۹۶۸ بود. در آن سال ایوان ساترلند (Ivan Suterland) نخستین سیستم نمایشگر را که روی سر قرار میگرفت، طراحی کرد. ایوان را سازندهی VR هم میدانند. آزمایشی که او انجام داد، شمشیر داموکلس نام داشت. شمشیر داموکلس به داستانی یونانی اشاره دارد که میگوید بالای سر هر فرد موفق و خوشبختی، شمشیری آویزان است.
در ۱۹۷۴ میرون کروگر (Myron Kruger) آزمایش دیگری به نام Video Place انجام داد. در آزمایش این محقق، کاربر با استفاده از تکنیک و تکنولوژی واقعیت افزوده، میتوانست بهطور مستقیم با محتوای دیجیتال ارتباط برقرار کند.
سالها گذشت و به ۱۹۹۰ رسیدیم. زمانی که محققان شرکت بویینگ این تکنولوژی تر و تازه را به رسمیت شناختند. محقق بویینگ به نام تام کودل (Tome Caudell) کاری کرد که واقعیت افزوده از تحقیق آزمایشگاهی و دانشگاهی به تکنولوژی ارزشمندی تبدیل شود.
پس از این معرفی دیگر محققان میدانستند دقیقا تکنولوژی AR چیست. در گذر سالهای بعد، پروژهها و آزمایشهای بسیاری در زمینهی واقعیت افزوده انجام شد. نتیجهی درخشان بعضی از این آزمایشها راه را برای تحول و دگرگونی این تکنولوژی جذاب هموار کرد. به تعدادی از این آزمایشهای باارزش اشاره میکنیم.
۱ آزمایش سال ۱۹۹۲، نیروی هوایی امریکا
لوییس روزنبرگ (Louis Rosenberg) یکی از محققان نیروی هوایی امریکا بود که در آزمایشگاه تحقیقات آرمسترانگ کار میکرد. او موفق شد لوازم مجازی (Virtual Fixtures) را توسعه دهد. نتیجه این بود که دنیای دیجیتال با دنیای واقعی گره خورد.
سیستمی که این محقق شکل داد به کمک کارکنان ارتش آمد تا بتوانند بهصورت مجازی دستگاهها و ماشینآلات را کنترل کنند.
۲ ورود واقعیت افزوده به صنعت سرگرمی، ۱۹۹۴
بعد از اینکه محققان دانستند AR چیست، آن را در زمینههای مختلفی بهکار گرفتند. در ۱۹۹۴ نویسنده و کارگردانی بهنام جولی مارتین (Julie Martin) پای واقعیت افزوده را به صنعت سرگمی باز کرد. او این تکنولوژی را در تاتر فضای مجازی (Cyberspace) بهکار گرفت.
بازیگران و آکروباتهای این تاتر در کنار اشیای کاملا مجازی که با نورپردازی و نمایشگرهای خاص بهوجود آمده بودند، میرقصیدند.
۳ واقعیت افزوده در ورزش، ۱۹۹۸
شرکت Sportvision Broadcast اولین سیستم گرافیکی افزوده در بخش زنده مسابقههای ورزشی را در ۱۹۹۸ رونمایی کرد. این شرکت روی تصویر زنده مسابقات NFL خط زردی را نشان داد که به صورت لحظهای مشخص میکرد بازیکنان فوتبال برای زدن ضربه کجا باید بایستند. این سیستم همچنان در شبکههای تلویزیونی استفاده میشود.
۴واقعیت افزوده در فضاپیماها، ۱۹۹۹
در ۱۹۹۹ ناسا موفق شد واقعیت افزوده را وارد فضاپیما کند. مجهز کردن فضاپیمای X_38 به AR به فضانوردان کمک کرد به اطلاعات ارزشمندی دست پیدا کنند؛ اطلاعاتی مثل مختصات و نقشه.
۵ شکلگیری کتابخانه واقعیت افزوده، سال ۲۰۰۰
برنامهنویسها در سال ۲۰۰۰ توانستند نخستین کتابخانه واقعیت افزوده را داشته باشند. این کتابخانه همچنان در سرویس میزبانی وب گیت هاب (GitHhub) وجود دارد. در ساخت این کتابخانه ۵/۶۲ درصد از زبان سی پلاس پلاس (C ++) و ۶/۳۳ درصد از زبان سی (C ) استفاده شده.
در این سال برنامههای اختصاصی واقعیت افزوده بهشکل اوپن سورس (Open Source) ارائه شد. پشت پردهی این پیشرفت، هیروکازو کاتو (Hirokazu Kato) قرار داشت. استاد موسسه علوم و تکنولوژی نارا (Nara Institute) که در سال ۲۰۰۹ موفق شد جایزهی دستاورد فنی واقعیت افزوده را بهدست آورد. نرمافزار ARToolKit پیشرفت جذابی در این زمینه بهحساب میآمد.
۶ رونمایی از گوگل گلس، ۲۰۱۴
شرکت گوگل در ۲۰۱۴ عینک واقعیت افزوده به نام گوگل گلس (Google Glass) یا پروژه عینک گوگل تولید کرد. کاربر میتوانست بهسادگی عینک را بپوشد و تجربه ای جذاب را رقم بزند.
کاربران با دادن دستور صوتی این دستگاه را کنترل میکردند و میتوانستند به نرم افزارهایی مثل جیمیل یا گوگل مپ دسترسی داشته باشند.
این را هم بگوییم که این پروژه در حال حاضر یکی پروژههای شکستخوردهی گوگل بهشمار میرود.مهمترین دلیل شکست آن بزرگنمایی بیش از حد گوگل در تبلیغات این محصول بود؛ آن هم در شرایطی که فقط یک مدل آزمایشی به بازار ارائه کرده بود.
۷ نقش گیم و اپ در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷
بعید است نام بازی پوکمون گو (Pokemon Go) را نشنیده باشید. معرفی این بازی دنیای تکنولوژی و گیم را تکان داد. افراد بسیاری در کشورهای مختلف آن را تجربه کردند. ارائهی این بازی در ۲۰۱۶ و بعد از آن معرفی اپلیکیشن ایکیا پلیس (IKEA Place)شرکت ایکیا (IKEA) انقلابی در دنیای واقعیت افزوده بهحساب میآیند. اپ ایکیا به خریداران احتمالی کمک میکند تصویر کالای ایکیا را در خانهشان ببینید. کافیست میز یا کاناپهای را انتخاب کنند و با باز کردن اپلیکیشن، آن را در اتاق خود ببینید. چه کسی بدش میآید ببیند چیدمان خانهاش با خرید یکی از مبل و صندلیهای ایکیا چه شکلی میشود؟
یادتان هست ابتدای این نوشته از فیلترهای اپلیکیشنهایی مثل اینستاگرام و اسنپ چت گفتیم؟ میبینید که شما هم بهسادگی کاربر تکنولوژی AR هستید!
اکنون میدانید AR چیست و چه راه درازی را آمده. چه تجربههایی از استفاده از AR دارید؟ کدام تحول آن از دید شما جذابتر است؟