توسعه اپلیکیشن موبایل چیست و چه روش‌هایی دارد؟
چرا در دنیای IT حرف از توسعه اپلیکیشن موبایل فراوان است؟ موبایل آینده‌ی همه چیز است! از تجارت تا پزشکی، از دنیای گیمینگ تا هر خدماتی که تصورش را می‌کنیم. توسعه اپلیکیشن موبایل همه‌ی صنعت‌ها را فتح کرده یا به زوده فتح می‌کند.
استفاده از موبایل بر کاربرد کامپیوتر چیره شده. در ساال ۲۰۱۸ بیشتر از ۷۰ درصد ترافیک وب از گوشی‌های موبایل بود. درحالی‌که در سال پیش از آن، یعنی در ۲۰۱۷ این عدد ۵۷ درصد بود. تعجبی ندارد که توسعه اپلیکشن موبایل جایگاه بزرگی برای خودش کسب کرده باشد. در سال ۲۰۲۱ چرخش مالی اپ موبایل در دنیا ۶/۳ تریلیون دلار بوده که پیش‌بینی می‌شود این رقم با رشد ۱۱۳ درصد به ۱۸۸ میلیارد دلار برسد.
ما هم در بلاگ «پیشگامان لوتوس» سری به دنیای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های موبایلی زده‌ایم تا با مفهوم آن آشنا شویم، از اهمیت آن سخن بگوییم و ببینیم توسعه دهنده اپلیکیشن موبایل به چه روش‌هایی کارش را انجام می‌دهد.
توسعه اپلیکیشن موبایل چیست؟
توسعه اپ موبایلی فرایند نوشتن نرم‌افزاری است که روی ابزارهای موبایلی شامل گوشی، تبلت و ابزار پوشیدنی کار می‌کند. این مفهوم گذشته از کدنویسی، شامل فرایند استراتژیک تعریف، طراحی، ساخت، لانچ یا معرفی یک محصول موبایلی موفق است.
توسعه‌دهندگان اپلیکیشن موبایل انواع اپ‌های بومی (Native)، هیبرید (Hybrid) و HTML5 را طراحی می‌کنند. هم‌اکنون اپ‌ها به یکی از کارآمدترین بخش‌های کسبوکار تبدیل شده‌اند. این صنعت رو به‌رشد باعث شده همه‌ی صنعت‌ها مشتری بالقوه‌ی اپلیکیشن باشند.
ساخت اپ موبایلی ریشه در توسعه نرم‌افزار سنتی دارد. اما هدف نهایی نرم‌افزاری‌ست که از سخت‌افزار موبایل بهره می‌برد. گوشی‌های هوشمند جدید می‌توانند از واقعیت افزوده یا مجازی، اسکن بارکد و اپ‌های دیگر موبایلی بهره ببرند.
انواع اپلیکیشن‌های موبایل کدامند؟
۱- اپلیکیشن بومی (Native Application)
اپلیکیشن‌های بومی برای پلتفرم مشخصی مانند اندروید یا IOS با استفاده از ابزار توسعه نرم‌افزار و زبانی که این پلتفرم‌ها پشتیبانی می‌کنند، نوشته می‌شوند. IOS از ایکس کد (Xcode) و آبجکتیو- سی (Objective-C) بهره می‌برد و اندروید از اکلیپس(Eclips) و جاوا. توسعه‌دهندگان اغلب اپ بومی را به‌دلیل توانایی اسفتاده از همه ي پتانسیل‌های گوشی ترجیح می‌دهند.
درحالی‌که ابزار خانه هوشمند کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، توسعه‌دهندگان اپلیکیش‌های ویژه‌ای خلق می‌کنند که بتواند با وسایل پوشیدنی، سنسورهای اینترنت اشیا و صفحه های هوشمند، تجربه‌های شخصی‌شده‌ای خلق کند. البته توسعه برای هر پلتفرم فرایند هزینه‌بر و زمان‌بری دارد که با شرایط همه‌ی کسبوکارها جور درنمی‌آید.
۲- اپلیکیشن‌های HTML5
این نوع اپ‌ها براساس استانداردهای تقریبا جهانی در زمینه‌ی فناوری وب مانند جاوا اسکریپت و CSS، رویکرد یک بار بنویس همه‌جا اجرا کن (WORA) دارند. اپ‌هایی که در این چارچوب قرار دارند با پلتفرم‌های بسیاری سازگار هستند و برای هماهنگی با هر سیستم عامل به تغییر خیلی جزیی نیازمندند. اپ‌های HTML امکان فرستادن نوتیفیکیشن به دسکتاپ و برقراری ارتباط دوطرفه از راه ایمیل را دارند. باید به‌خاطر داشت کاربران بیشتر از اپ‌های بومی استفاده می‌کنند. تحقیقی که در این مورد انجام شده، نشان داد کاربران ۹۰ درصد زمانی را که در موبایل می‌گذرانند، در اپلیکیشن‌ها مشغول هستند و ۱۰ درصد در موتورهای جست‌وجو.
۳- اپلیکیشن‌های هیبرید (Hybrid Application)
اپ‌های هیبرید مانند اپ بومی عمل می‌کنند و از فناوری‌هایی استاندارد وب مانند HTML، جاوا اسکریپت و CSS بهره می‌برند. اپلیکیشن هیبرید در مقایسه با اپلیکیشن بومی هزینه‌ی کمتری نیاز دارند و سریع‌تر به تولید می‌رسند.
۴- کیت توسعه نرم‌افزار (Software Development Kits)
توسعه اپلیکیشن موبایل برای فراهم کردن محیط شبیه‌سازی‌شد‌ه‌ی موبایل برای برنامه‌نویسان، نیازمند دسترسی به کیت‌های توسعه نرم‌افزار (SDKs) است. با تولید اپلیکیشن نیازمند استفاده‌ی کامل از این کیت‌ها نیست. برای مثال، توسعه‌دهنگان اپلیکیشن موبایل می‌تونند گیم‌های موبایل را با استفاده از یونیتی (Unity) و سپس SDK اندروید بسازند تا مطمئن شوند قابلیت انتقال به گوشی موبایل را دارد. توسعه اپ برای IOS نیازمند گواهی توسعه IOS پولی‌ست، درحالی‌که SDK اندروید برای کاربران ریگان است.
IOS و اندروید سهم از بازار موبایل مشابهی دارند. ISO ۴۷ درصد و اندروید ۵۲ درصد. اما توسعه نرم‌افزار برای اپل آسان‌تر است، چراکه نگرانی برای دامنه‌ی وسیع مدل‌های گوشی موبایل از تولید‌کنندگان مختلف وجود ندارد.
۵- اپلیکیشن‌های وب پیشرونده PWA (Progressive Web apps)
اپلیکیشن وب پیشرونده وب‌سایتی‌ست که رفتاری شبیه اپ موبایلی دارد. این دسته از اپ‌ها با فناوری‌هی وب توسعه پیدا می‌کنند، مانند فیس بوک ری‌اکت (Facebook React). اپلیکیشن وب پیشرونده تطبیق‌پذیر است و ویژگی نوتیفیکیشن را دارد. این اپ‌ها را در موتور جست‌وجو می‌توان سرچ کرد.
فرایند توسعه اپلیکیشن موبایل چیست؟
گذشته از این‌که چه نوع توسعه اپلیکیشن مد نظر قرار دارد، فرایند توسعه اپلیکیشن چند مرحله خواهد داشت. با تقسیم این فرایند به مرحله‌های مختلف، کار سریع‌تر و موثرتر انجام خواهد شد.
۱- ایده: در زمان طوفان فکری برای جمع‌آوری ایده‌ی اپ، برای تحقیق و پاسخ به چند سوال زمان بگذارید. این اپلیکیشن قرار است چه مشکلی را حل کند؟ مخاطب هدف کیست؟ رقبا کدامند و چه ویژگی‌هایی را ندارند.
۲- طراحی: مرحله‌ی بعد طراحی رابط کاربری (UI) است. کاربر باید بتواند به‌سادگی با اپلیکیشن کار کند.
۳- توسعه: در مرحله‌ی توسعه‌ی اپلیکیشن کدهای اپ نوشته و توسعه داده می‌شوند. آزمایش اولیه هم صورت می‌گیرد.
۴- آزمایش: با آزمودن اپلیکیشن، کیفیت و ایرادهای احتمالی مشخص شده و فهرست مواردی که باید بهبود داده شوند، روشن خواهد شد.
۵- لانچ یا ارائه‌ی محصول: درصورتی‌که باگ در اپ مشاهده نشود و آماده‌ی ارائه باشد، در بازارهایی مانند اپ استور و گوگل پلی ارائه خواهد شد.
۶- بازاریابی: استراتژی بازاریابی لازم است تا راه را برای دانلود اپ توسط کاربران باز کند. وجود چنین استراتژی کمک می‌کند با دریافت بازخورد، راه مشارکت کاربر هموار شود.
سخن پایانی
درحالی‌که استفاده از تلفن همراه روند افزایشی دارد، بسیاری از کسبوکارهای تولیدی، خدماتی و سرگرمی به تولید اپلیکیشن روی آورده‌اند. در این نوشته خواندید توسعه اپلیکیشن موبایل چیست، انواع روش‌های توسعه اپ موبایل کدامند و درنهایت فرایند توسعه شامل چه مواردی‌ست.
