مدیریت محصول چیست؟ سازمان‌ها به وجود مدیر محصول نیاز دارند؟ این مدیر چه مهارت‌هایی دارد که باعث موفقیت می‌شود؟ اگر این سوال‌ها در ذهن‌تان بالا و پایین می‌روند، این نوشته برای شماست. می‌بینیم که مدیریت محصول چیست و چه مسوولیتی به عهده می‌گیرد.
مدیریت محصول یکی از شاخه‌های مدیریت است که فرصت‌های شغلی جذابی دارد. بی‌دلیل نیست که دوره مدیریت محصول از دوره‌های آموزشی پرطرفدار به‌حساب می‌آید. گذشته از فارغ‌التحصیل‌های رشته‌ی MBA، کارشناس‌های دیگر رشته هم به آن علاقه نشان می‌‌دهند. در این مطلب از بلاگ «پیشگامان لوتوس» می‌خواهیم ببینیم مدیریت محصول چیست و در دنیای مدیر محصول چه خبر است.
مدیر محصول کیست و مدیریت محصول چیست؟
مدیر محصول استراتژی کسب‌و کار، دانش طراحی و نیازهای مشتری را در هم می‌آمیزد تا محصول ارزشمندی تولید کند. از یک طرف به بهینه کردن محصول برای رسیدن به هدف‌های بازرگانی و نیازهای کاربر فکر می‌کند و از طرف دیگر بازگشت سرمایه را در نظر دارد.
او دانش عمیقی از تکنولوژی و کسبوکار دارد و می‌داند کدام محصولات ارزش توسعه دادن را دارند و چگونه بر کسبوکار اثر مستقیم می‌گذارند. آنها بین تجربه کاربری (UX)، فناوری و هدف‌های کسبوکار تعادل برقرار می‌کنند. این دسته از مدیران، تواناتی شناخت جنبه‌های مختلف روند توسعه را دارند، مثل نیاز کاربر، قابلیت‌های توسعه‌دهندگان، چشم‌انداز سهام‌داران و جایگاه محصول در بازار از دید رقبا.
نقش مدیریت محصول چه اهمیتی در سازمان دارد؟
اکنون که دیدیم مدیریت محصول چیست، می‌خواهیم بدانیم این جایگاه چقدر مهم است. درواقع مدیر محصول نقش کلیدی در معرفی محصول جدید و تجربه‌ی کاربران دارد. او دقیقا در تقاطع میان تیم تجربه کاربری، تیم مهندسی و رهبران سازمان قرار می‌گیرد و چشم‌انداز محصول را بین این سه گروه به اشتراک می‌گذارد. اوست که موفقیت محصول را تعریف می‌کند. استراتژی محصول را مشخص می‌کند و نشان می‌دهد هم برای مشتری و هم برای هدف‌های سازمان چه اهمیتی دارد.
وظایف مدیر محصول چیست و چه توقعی از او وجود دارد؟
اگر در فکر شغل مدیر محصول هستید، با وظیفه‌های او آشنا شوید. وظیفه‌های مدیر محصول در چند دسته‌بندی جا می‌گیرند.
۱- تعیین استراتژی
شما در این نقش، مسوول تعیین چشم‌انداز محصول و مسیر استراتژیک آن هستید. برنامه‌ریزی استراتژیک شامل مشخص کردن حوزه‌های اصلی سرمایه‌گذاری‌ست. مدیر محصول مشخص می‌کند کدام حوزه‌ها برای رسیدن به هدف‌های محصول در اولویت هستند. مسوولیت نقشه‌ی راه محصول وظیفه‌ی دیگر او به‌حساب می‌آید.
او اغلب به اعضای تیم کمک می‌کند تصمیم‌های استراتژیک بگیرند، برای مثال در پیدا کردن گزینه‌های مختلف و اولویت‌بندی آنها راهنمایی می‌کند.
۲- ارزیابی ایده‌ها
همه‌ی سازمان‌ها دنبال ایده‌های تازه برای ارایه‌ی محصول موفق هستند. این مدیر مسوول جمع‌آوری داده، توسعه و برگزیدن ایده‌هایی‌ست که به ارزش مشتری را بالا می‌‌برند. درواقع روند مدیریت ایده‌ها و انتخاب از میان آنها را به‌عهده دارد. هدف او این است که ایده‌های برگزیده در راستای پیشبرد استراتژی محصول باشند.
۳- اولویت دادن به طرح‌ها
مدیر محصول همان کسی است که براساس هدف‌های استراتژیک، طرح‌های موجود را اولویت‌بندی می‌کند. باید دید هر طرحی چه ارزشی برای مشتری و کسبوکار ایجاد می‌کند. او در کنار مهندس فنی کار می‌کند تا مطمئن شود افراد تیم اطلاعات کافی برای راهی کردن محصول به بازار را دارند.
۴- ساختن و به اشتراک گذاشتن نقشه راه استراتژیک
شکل دادن و به‌روز کردن نقشه راه محصول یکی از قدرتمندترین ابزار ارتباطی چنین مدیری به‌حساب می‌آید. به کمک نقشه راه مشخص می‌شود یک محصول خاص چطور به هدف‌های بازرگانی دست پیدا می‌کند.
باتوجه به شناختی که از مخاطب وجود دارد، نقشه راه‌های مختلفی انتخاب می‌شود. نقشه راه محصول با همه‌ی افراد تیم که چشم‌انداز و مسیر محصول را می‌شناسند، به اشتراک گذاشته می‌شود.
۵- ارتباط با تیم‌های دیگر
مدیر محصول باید با تیم‌های دیگر سازمان ارتباط داشته باشد، تیم فروش، بازاریابی محصول و توسعه کسب و کار. همچنین با تیم اجرایی جلسه برگزار می‌کند تا آنها را درجریان روند کار قرار دهد، یا آنها را به اختصاص دادن منابع یا شناخت بهتر چشم‌انداز محصول ترغیب کند.
از طرف دیگر، با مشتریان و کاربران ارتباط برقرار می‌کند تا با مشکلات آنها آشنا شود و ببیند محصول تا چه حد نیازهای آنها را برطرف می‌کند.
۶- ارتباط با مشتری
اگر بخواهیم بدانیم مدیریت محصول چیست، این یک مورد را نباید از قلم بیندازیم، برقراری ارتباط با مشتری و شنیدن حرف و نظرهایش. این ارتباط می‌تواند از راه‌های مختلفی مثل تلفن، ویدیو کنفرانس، مصاحبه یا راه‌های دیگر باشد. مدیر محصول باید به‌ترتیبی با کاربران زمان بگذراند تا مطمئن شود محصول چقدر برای کاربر مفید است و ارزش ایجاد می‌کند. گاهی در نتیجه‌ی این ارتباط، ایده‌هایی برای طرح‌ها و محصولات آینده شکل می‌گیرد.
مدیر محصول در شرکت «پیشگامان لوتوس» همه‌ی این وظایف را به بهترین شکل انجام می‌دهد. صدای کاربر را می‌شنود و تلاش می‌کند هر محصول شرکت، بهترین نتیجه را برای مشتری و برای مجموعه به‌همراه داشته باشد.
مدیر محصول موفق چه مهارت‌هایی دارد؟
برقراری ارتباط یکی از مهم‌ترین مهارت‌های سِمت مدیر محصول به‌شمار می‌رود. توانایی اداره‌ی گفت‌وگوها، نه گفتن به‌موقع، شرکت دادن افراد مختلف در یک کار مشخص و در مسیر درست مهارت‌های بسیار کاربردی هستند.
۱- هوش هیجانی خوبی دارد
مدیران محصول برای برقراری با مشتری نیاز به هوش هیجانی در حد خوبی دارند. آنها باید همه‌ی نیازهای مشتری را در پروژه‌ی تازه درنظر بگیرند. گاهی لازم است با مشتری همدردی کنند و حرفهای نگفته‌ی او را بشنوند.
۲- مدیریت روابط را بلد است
برقراری تعادل ارتباطی بین بخش‌های مختلف سازمان، سهام‌داران و رهبران مختلف کسبوکار، توانایی ارتباطی بالایی نیاز دارد. مدیر موفق می‌تواند مذاکره کند، اختلاف‌نظرها را سر و سامان دهد، تیم را تشویق کند و بین منابع و بودجه تعادل برقرار کند.
۳- خودآگاه است
یکی از مهارت‌های مدیر موفق این است که در طول فرایند توسعه بی‌طرف و بدون تعصب باشد. نظر شخصی او نباید بر محصول نهایی تاثیر گذارد.
۴- مدیر محصول ماهر خود را مدیریت می‌کند
مدیریت زمان را همیشه مدنظر قرار دارد و می‌داند تاریخ سررسید هر پروژه و برنامه را چطور مدیریت کند.
۵- دیگران را خوب درک می‌کند
چنین مدیری می‌تواند با مشتری و کاربر همدردی کند و مشکلات را بفهمد. این مهارت به یاری او می‌آید تا احساس و نگرانی مشتری را درک کند و تعادل بین دغدغه تیم فروش، پشتیبانی و مهندسی را برقرار کند.
شما این مهارت‌ها را دارید؟ می‌توانید وظیفه و مسوولیت مدیریت محصول را به‌عهده بگیرید؟
